Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri aşağıdaki Tabloya (RG: 25.04.2013/28628 İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği EK-III (Değişik:RG-18/2/2022-31754) (6) BAKIM, ONARIM VE PERİYODİK KONTROLLER İLE İLGİLİ HUSUSLAR – Tablo-1: Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrol süreleri ile kontrol kriterleri) göre yapılır. Standartlarda aksi belirtilmedikçe her periyodik kontrolde muayene gerçekleştirilir ve testler ise aşağıdaki koşullara göre uygulanır:
a) Azami yılda bir kere olmak üzere; işletme basıncı belirlenen iş ekipmanları için işletme basıncı değeriyle, işletme basıncı belirlenmemiş iş ekipmanlarında ise azami basınç değeriyle her periyodik kontrolde hidrostatik test gerçekleştirilir.
b) Azami üç yılda bir kere veya her önemli bakım ve onarım faaliyetinden sonra; iş ekipmanının üretim standardında belirtilen hidrostatik test basıncı değeriyle, üretim standardında bu değer yoksa azami basınç değerinin 1,5 katı değeriyle hidrostatik test gerçekleştirilir.
İşletme basıncı belirlenen basınçlı ekipmanlarda emniyet valfi ve benzeri güvenlik donanımları belirlenen işletme basıncı değerine, işletme basıncı belirlenmeyen ekipmanlarda ise ekipmanın etiketinde yer alan azami basınç değerine uygun olur.
Hidrostatik test, su ile yapılabileceği gibi ürünün standardında belirtilen veya üreticisi tarafından kullanım kılavuzunda uygun görülen sıvılarla da yapılabilir.
İş ekipmanının özelliği ve prosesten kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda ve tesisatlarda hidrostatik test yerine ekipmanın standardında alternatif olarak belirtilen, ekipmanın standardı olmaması halinde ise üreticinin kullanım kılavuzu/talimatında da hidrostatik test için alternatif olarak belirtilen tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir. İş ekipmanının veya prosesin durdurulamaması gerekçe olamaz. Tahribatsız muayenelere ait raporlar periyodik kontrol raporunun ekinde saklanır. İş ekipmanında tahribatsız muayene ile periyodik kontrol gerçekleştirilse dahi azami sürelere riayet edilir.
Üretici etiketinde belirtilen azami basıncın altında kullanılan basınçlı kap ve tesisatlarda işletme basıncı görünecek şekilde işaretlenir. İşletme basıncının üstünde bir basıncın uygulanması söz konusu olduğu durumlarda basınçlı kap ve tesisat, uygulanacak basınç miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz.
Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri; 3/11/2016 tarihli ve 29877 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği (2014/29/AB), 3/3/2018 tarihli ve 30349 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (2014/68/AB) ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre yapılır.
Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri, metalürji ve malzeme mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
| Ekipman Adı | Periyodik Kontrol Dönemi (Azami Süre) | Periyodik Kontrol Kriterleri (İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.) |
|---|---|---|
| Buhar ve kızgın su kazanları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS EN 12952 serisi, TS EN 12953 ve TS 497 serisi standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Isıtma (Kalorifer, sıcak su ve benzeri) kazanları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS EN 303 serisi, TS 497, TS 430, TS EN 14394+A1 ve TS EN 12828+A1standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Kızgın yağ kazanları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | DIN 4754-1 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri)(yerüstü)(1) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl (yalnızca muayene)(10 yılın sonunda yeniden değerlendirme veya periyodik kontrol) | TS EN 13445-5, TS 1446, TS EN 12817 ve TS EN 12819 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Basınçlı hava ve gaz tankları (2) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS 1203 EN 286-1, TS EN 13445-5, TS EN 764-7 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Kapalı genleşme tankları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS 10576, TS 1911, TS 11490, TS EN 13831, TS EN 764-7 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Boyler ve akümülasyon tankları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS 736, TS EN 12897+A1 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Boyama makinaları (kazanları) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS EN ISO 11111-1, TS EN ISO 11111-7, TS EN 764-7 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Kriyojenik tanklar | TS EN ISO 21009-2 ve TS EN 14197-3 standartlarında belirtilen sürelerde | TS EN ISO 21009-2 ve TS EN 14197-3 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Buharlı pişirme kazanları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS 11673 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Otoklav | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS EN 285+A1 ve TS EN 13060+A1 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Atmosferik, bombeli yatay veya dikey silindirik, prizmatik, çelik veya termoplastik, açık veya kapalı tehlikeli sıvı depolama tankı (3) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl | TS EN 12285-2, TS 8991, TS 712, TS EN 12573-1, TS EN 12573-2, TS EN 12573-3 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Atmosferik, dik, silindirik, yer üstü, çelik kaynaklı birleştirmeli, açık ya da kapalı tavanlı tehlikeli sıvı depolama tankları (3) | Standartlarda süre belirtilmemişse 10 Yıl | API 620, API 650, API 653 ve API 2610 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| (1) LPG tankları, buhar kazanları, kızgın su kazanları, kriyojenik tanklar gibi standartlarında emniyet valf testleri bulunan ekipmanlar için emniyet valfleri, standartlarda belirtilen azami süreler içerisinde teste tabi tutulur. (2) Seyyar veya sabit kompresör hava tankları ile basınçlı hava ihtiva eden her türlü kap ve bunların sabit donanımı. (3) Tehlikeli sıvılar: aşındırıcı veya sağlığa zararlı sıvılardır. |
||