Kaldırma ve İletme Ekipmanları

Kaldırma ve iletme ekipmanları ile kaldırma aksesuarlarının periyodik kontrolleri aşağıdaki Tabloya (RG: 25.04.2013/28628 İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği EK-III (Değişik:RG-18/2/2022-31754) (6) BAKIM, ONARIM VE PERİYODİK KONTROLLER İLE İLGİLİ HUSUSLAR – Tablo-2: Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrol süreleri ve kontrol kriterleri) göre yapılır. Standartlarda aksi belirtilmedikçe, her periyodik kontrolde muayene gerçekleştirilir ve testler aşağıdaki koşullara göre uygulanır:

a) Azami yılda bir kere olmak üzere; işletme kapasitesi belirlenen iş ekipmanları için işletme kapasitesi değeri ile işletme kapasitesi belirlenmemiş iş ekipmanlarında ise kaldırma kapasitesi değeriyle her periyodik kontrolde yük testi gerçekleştirilir.

b) Azami üç yılda bir kere veya her önemli bakım ve onarım faaliyetinden sonra; kaldırma kapasitesi değeri ile bu yönetmelikte statik ve dinamik test katsayısı olarak belirtilen katsayılar göz önünde bulundurularak yük testi gerçekleştirilir.

Yapısal bütünlüğün doğrulanması için yük testi değerine ilişkin Bakanlık tarafından yayımlanmış iş ekipmanına özgü periyodik kontrol dokümanı olmadığı durumlarda periyodik kontrolü yapmaya yetkili kişi ilgili standartları ve iş ekipmanının çalışma prensibini (karşı ağırlıklı denge prensibi ve/veya kaldırma kapasitesinin yük kolundaki konuma göre değişmesi ve benzeri) değerlendirerek kaldırma kapasitesine göre test yükünü belirler. Genel bir kural olarak statik test katsayısı elle işletilen kaldırma iletme ekipmanları ve kaldırma aksesuarları için 1,5, diğer kaldırma iletme ekipmanları ve kaldırma aksesuarları için 1,25, dinamik test kat sayısı ise 1,1’dir.

Karşı ağırlıklı denge prensibi ve/veya kaldırma kapasitesinin yük kolundaki konuma göre değişen ve taşıyıcı alanı (kabin, platform ve benzeri) kişilerin kaldırılması için tasarlanan iş ekipmanlarında işletme kapasitesi belirlenemez.

Kaldırma ve iletme ekipmanlarının iskeleler hariç periyodik kontrolleri yetkili olan; makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. İskelelerin periyodik kontrolleri ise yetkili olan; inşaat mühendisleri, makine mühendisleri,  inşaat, yapı, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da inşaat tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından, gemi inşası ile gemi bakım ve onarım işlerinde gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisleri ve gemi teknikerleri tarafından yapılır.

Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrollerinde muayene ve testlere ek olarak tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Tahribatsız muayenelere ait raporlar, periyodik kontrol raporunun ekinde saklanır.

29/6/2016 tarihli ve 29757 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği kapsamında yer alan asansörlerin periyodik kontrolleri 4/5/2018 tarihli ve 30411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliğinde belirtilen hususlara göre yapılır.

Üretici etiketinde belirtilen kaldırma kapasitesinin altında kullanılacak kaldırma araçlarında işletme kapasitesi görünecek şekilde işaretlenir. İşletme kapasitesinin üstünde bir ağırlığın kaldırılmasının söz konusu olduğu durumlarda kaldırma aracı, kaldırılacak yükün miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz.

Kablolu taşıma tesisatları Periyodik Kontrol Dönemi (Azami Süre) TS EN 1709 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Krenler (köprülü, portal, mobil, yükleyici, kule, kıyı ötesi, döner kollu ve benzeri) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 15011, TS EN 14985, TS EN 13852-1, TS EN 13852-2, TS EN 13000+A1, TS EN 12999, TS EN 14439+A2, TS EN 13001 serisi, TS ISO 9927-1 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Vinçler ve kaldırma teçhizatları (monoray, traksiyonel, çektirme, gerdirme ve benzeri) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 14492-1+A1, TS EN 13157+A1 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Endüstriyel araçlar(forklift, transpalet, yük ve personel taşıyıcı, değişken erişimli araç, sipariş toplayıcı ve benzeri) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN ISO 3691 serisi, FEM 4.004 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Araç kaldırma liftleri Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 1493 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Kaldırma tablaları Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 1570-1+A1, TS EN 1570-2 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Sütunlu çalışma platformları Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 1495+A2 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Asılı erişim donanımları Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 1808 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Yükseltilebilen seyyar iş platformları Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 280+A1 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
İnşaat asansörleri Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 12159, TS EN 12158-1, TS EN 16719 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Eğimli yük taşıma tertibatları Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 12158-2+A1 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Hareket engelliler için güç tahrikli kaldırma platformları Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 81-40, TS EN 81-41 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Servis asansörleri Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 81-3+A1 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Kren asansörleri Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 81-43 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Yük asansörleri(1) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 81-31 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Manipülatörler Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 14238+A1 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Uçak yer destek donanımları(2) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 12312-1, TS EN 12312-3+A1, TS EN 12312-4, TS EN 12312-6, TS EN 12312-8, TS EN 12312-9, TS EN 12312-10+A1, TS EN 12312-11, TS EN 12312-15, TS EN 12312-19+A1 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Yürüyen merdivenler ve yürüyen yollar Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 115-1 ve TS EN 115-2 standartlarında belirtilen şartlar kapsamında yapılır.
Yapı iskeleleri(3) Standartlarda süre belirtilmemişse 6 Ay TS EN 12810-1, TS EN 12810-2 TS EN 12811-1 ve TS 13662 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak ve EK-II’nin 4 üncü maddesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak yapılır.
Mobil erişim ve çalışma kuleleri(seyyar iskeleler) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 1004-1 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Sürekli taşıma donanımları(konveyörler) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 618+A1, TS EN 619+A1, TS EN 620 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Kaldırma aksesuarları ve taşıyıcılar(sapanlar, kıskaçlar, vakum kaldırıcı, manyetik kaldırıcı ve benzeri) Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl TS EN 14502-1, TS EN 13414-2+A2, TS EN 1492 serisi, TS EN 818-6+A1, TS EN 13155 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

(1) Yükleme amaçlı erişilebilen, taşıyıcı (kabin veya platform) içinde insan seyri bulunmayan, sadece yüklerin taşındığı asansörlerdir.

(2) Kapsamı, sadece donanımların kaldırma iletme ekipmanları ve aksesuarlarıdır.

(3) İskeleler, taşıyabilecekleri azami yük görünecek şekilde işaretlenir.